Een bestuursorgaan kan in bepaalde gevallen bestuursdwang toepassen. De meest herkenbare bestuursorgaan die bestuursdwang toepast is de gemeente. Op basis van het woon- of vestigingsadres is de burger of onderneming bekend bij zijn of haar gemeente.
Bestuursdwang kent twee varianten:
- Last onder bestuursdwang
- Last onder dwangsom
In de praktijk wordt de last onder dwangsom het meest toegepast. Toepassing van bestuursdwang heeft als doel om een bepaalde situatie te beëindigen of een gedraging te voorkomen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Kamerverhuur zonder vergunning
- Gebruik van terrein of pand in strijd met het bestemmingsplan
- Overlast veroorzakende activiteit (staken)
Het opleggen van een last onder dwangsom is aan een aantal eisen onderworpen. Kort samengevat zijn de eisen als volgt:
- Is het voldoende duidelijk op welke wijze de dwangsom voorkomen kan worden?
- De te verbeuren dwangsommen moeten gemaximeerd zijn;
- De begunstigingstermijn moet voldoende lang zijn om aan het verzoek van de gemeente te voldoen. Doet men niets of onvoldoende, dan worden dwangsommen pas verbeurd na afloop van de begunstigingstermijn;
- De overtreder moet feitelijk de macht over de zaak beschikken.
Laatstgenoemde eis speelde een belangrijke rol in een zaak bij (een van) de hoogste bestuursrechters, de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling). Een persoon had dwangsommen verbeurd volgens de gemeente, maar verweerde zich met de stelling dat hij niet langer de feitelijke macht beschikte om de overtreding ongedaan te maken. De last was namelijk het afvoeren en verwerken van bouwafval. Het bouwafval was echter verkocht aan een derde. Deze derde werd daardoor de feitelijk overtreder. Dit betoog van de eerste overtreder bleek succesvol.
De Afdeling oordeelde namelijk dat de dwangsommen deels niet verbeurd waren omdat vanaf een bepaald moment een andere partij de feitelijke macht had om over de zaak te beschikken.
Dit soort uitzonderingsgevallen en andere mogelijkheden voor verweer kunnen ervoor zorgen dat een dwangsom niet (geheel) wordt verbeurd.
In het geval u te maken krijgt met een aanzegging van toepassing van bestuursdwang of wanneer u al verder in het traject zit en dwangsommen dreigt te verbeuren omdat de begunstigingstermijn afloopt, kunt u voor nadere informatie altijd vrijblijvend contact opnemen met een advocaat van Lamers Tielemans Advocaten, zodat uw weet waar u aan toe bent. E-mail naar info@lamerstielemans.nl of bel 040-2180515