• Home
  • Over ons
    • Onze drijfveren
    • Medewerkers
      • mr. Dirk Lamers
      • mr. Rob Tielemans (Advocaat)
      • Stephan Tellings (Senior jurist)
      • mr. Rutger Soetekouw (Advocaat)
    • Vacatures
    • Tarieven
  • Rechtsgebieden
    • Arbeidsrecht
    • Ondernemingsrecht
      • Contracten en overeenkomsten
      • Uw algemene voorwaarden
      • Opmaken aandeelhouders overeenkomst
      • Aandeelhouders geschil
      • Intellectueel eigendomsrecht
      • Bestuurdersaansprakelijkheid
      • Faillissement
    • Vastgoed- en huurrecht
    • Personen- en familierecht
      • Snel samen scheiden
        • Snel scheiden formulier
      • Echtscheiding
      • Ontbinding van een geregistreerd partnerschap
      • Echtscheidingsconvenant en ouderschapsplan
      • Alimentatie
      • Omgangsregeling
      • Ouderlijk gezag
      • Ondertoezichtstelling
      • Vervangende toestemming
    • Hippisch recht
    • Belastingrecht
    • Consumentenrecht
    • Bestuursrecht
    • Financieel recht
    • Algemeen verbintenissenrecht
    • Insolventierecht
    • Aansprakelijkheidsrecht
  • Incasso’s
    • Werkwijze en kosten
    • Uploaden vordering
  • Nieuws
  • Contact
  • Algemene voorwaarden
  • Privacy statement
  • Klachtenregeling

Lamers Tielemans Advocaten

30 juni 2025

Wat is een toevoeging?

Er zijn verschillende manieren waarop de rechtsbijstand van een advocaat kan worden betaald, denk hierbij aan een rechtsbijstandverzekering, werkzaamheden op basis van het uurtarief (al dan niet met vaste prijsafspraak) of een ‘toevoeging’. In dit artikel leggen we uit wat een toevoeging is.

Wat is een toevoeging?

Indien u beperkte financiële middelen heeft, heeft u in sommige gevallen recht op een zogenaamde ‘toevoeging’. Een toevoeging is een vorm van gesubsidieerde rechtsbijstand vanuit de overheid. Als er een toevoeging wordt verleend, betaalt de overheid een (groot) deel van de kosten van de advocaat. Het andere deel betaalt u zelf. Dit laatste wordt in de praktijk de ‘eigen bijdrage’ genoemd.

De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van uw inkomen en vermogen. Hoe hoger uw inkomen dan wel uw vermogen is, hoe hoger de eigen bijdrage die u moet betalen is. Indien u boven de maximale vastgestelde inkomstennormen verdiend, of teveel vermogen heeft, dan heeft u geen recht op een toevoeging.

De inkomstennormen en de eigen bijdrage zijn te vinden op de website van de Raad voor Rechtsbijstand. Deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd. Er zijn twee normen: i. een alleenstaande norm en ii. een norm voor gehuwden, samenwonenden of een eenoudergezin. Bij deze laatste norm moet ook het inkomen van uw (eventuele) partner worden meegerekend.  Daarnaast mag u dus ook niet te veel vermogen hebben om in aanmerking te komen een toevoeging.

De eigen bijdrage is afhankelijk van het ‘type’ toevoeging en de vraag of het een reguliere zaak betreft of een personen- en familierechtzaak. De overheid kijkt in beginsel steeds naar het peiljaar, dat ligt 2 jaar terug; dus voor 2025 kijkt men naar 2023, om te beoordelen of u recht heeft op een toevoeging en wat de eventuele eigen bijdrage is. In sommige gevallen is het mogelijk om een zogenaamde peiljaarverlegging te krijgen, wanneer uw situatie bijvoorbeeld ingrijpend veranderd is waardoor het peiljaar niet representatief is voor uw inkomens- en vermogenssituatie.

Wat voor typen toevoegingen zijn er?

Er zijn verschillende typen toevoegingen. Op hoofdlijnen zijn er twee soorten toevoegingen, te weten een reguliere toevoeging en een lichte advies toevoeging, in de praktijk vaak een ‘LAT’ toevoeging genoemd. Een lichte advies toevoeging is een toevoeging waarin de advocaat uw probleem binnen drie uur kan oplossen. Indien er meer dan drie uur met uw probleem is gemoeid, kan de advocaat een reguliere toevoeging aanvragen. De lichte advies toevoeging kent een lagere eigen bijdrage in verhouding tot de reguliere toevoeging.

Wat betaalt u nog zelf met een toevoeging?

Met een toevoeging wordt het honorarium van de advocaat, zijn of haar salaris, vergoed door de overheid. Wel betaald u zoals gezegd een eigen bijdrage die afhankelijk is van uw inkomen.

In sommige zaken mag de advocaat ook andere door hem of haar gemaakte kosten in rekening brengen voor de rechtsbijstand, waaronder: griffierechten, dat zijn de kosten van de rechtbank, kosten van getuigen en deskundigen, uittreksels uit de openbare registers, etc. Voor het griffierecht kosten van de rechtbank geldt wel een gereduceerd tarief voor rechtszoekende met beperkte financiële middelen die op basis van een toevoeging procederen.

Met een toevoeging zijn de advocaatkosten in verhouding vaak goedkoper, omdat de overheid het grootste gedeelte van de kosten voor haar rekening neemt. Dit om voor iedereen het toegang tot het recht mogelijk te maken.

Relevantie voor de praktijk

Uit het voorgaande kan worden opgemaakt dat er soms recht bestaat op een toevoeging. Dit maakt de toegang tot het recht laagdrempeliger doordat het goedkoper is. Zo is het laagste tarief eigen bijdrage voor een reguliere zaak bijvoorbeeld € 176,00 (met korting, peildatum 2025) en voor een Personen- en familierechtzaak € 355,00 (met korting, peildatum 2025). Indien u denkt recht te hebben op een toevoeging, bespreek dit dan met uw advocaat op het intakegesprek. Let wel, niet alle zaken kunnen op basis van een toevoeging worden behandeld, dit wordt per geval bekeken.

Heeft u nog vragen over dit artikel? Of wenst u meer informatie over toevoegingen? Dan kunt u vrijblijvend contact opnemen met de advocaten van Lamers Tielemans Advocaten. Stuur hiervoor een e-mail naar info@lamerstielemans.nl of bel met 040 – 21 80 515. Wij helpen u graag.

Filed Under: Nieuws

Lamers Tielemans Advocaten Eindhoven

5616 RT Eindhoven
Sint Antoniusstraat 9
Telefoon: 040 - 21 80 515
Fax: 040 - 21 80 516
E-mail: info@lamerstielemans.nl

Maandag9:00 AM - 6:00 PM
Dinsdag9:00 AM - 6:00 PM
Woensdag9:00 AM - 6:00 PM
Donderdag9:00 AM - 6:00 PM
Vrijdag9:00 AM - 6:00 PM

Neem contact met ons op

  • Home
  • Over ons
  • Rechtsgebieden
  • Incasso’s
  • Nieuws
  • Contact
  • Algemene voorwaarden
  • Privacy statement
  • Klachtenregeling

Copyright © 2025 | LawPress