Iedereen krijgt er vroeg of laat wel eens mee te maken: een bestelling die te laat binnenkomt of een leverancier die zijn afspraken niet nakomt. Soms levert dat vooral irritatie op, maar in zakelijke relaties kan vertraging daarnaast ook flinke schade veroorzaken. Denk aan een restaurant dat zijn voorraden niet op tijd binnen krijgt, of een aannemer die stilvalt omdat materialen uitblijven. Maar wie is er eigenlijk aansprakelijk voor die schade?
Leveringstermijn: fataal of niet?
In het verbintenissenrecht speelt de leveringstermijn een cruciale rol. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
- Fataal termijn: de afgesproken leverdatum is essentieel. Wordt niet op tijd geleverd, dan is de leverancier automatisch in verzuim.
- Niet-fataal termijn: als de levering later komt, moet de afnemer de leverancier eerst in gebreke stellen (een schriftelijke aanmaning met een redelijke nieuwe termijn). Pas daarna treedt verzuim in.
Een termijn is fataal wanneer partijen dat uitdrukkelijk zijn overeengekomen, bijvoorbeeld wanneer er staat ‘uiterlijk 1 juni geleverd’ of wanneer de aard van de overeenkomst dit met zich meebrengt, zoals bijvoorbeeld bij de levering van versproducten voor een evenement.
Schadevergoeding bij vertraging
Als de leverancier in verzuim is, kan de afnemer in beginsel schadevergoeding vorderen. Die schade kan bestaan uit:
- Gevolgschade, zoals gemiste omzet doordat de afnemer zijn product of dienst niet kon leveren;
- Extra kosten, bijvoorbeeld het inschakelen van een spoedkoerier of een vervangende leverancier.
Wel geldt de regel dat alleen voorzienbare schade vergoed wordt. De leverancier hoeft dus niet op te draaien voor schade die buiten de normale verwachting ligt, tenzij dit expliciet is afgesproken.
Overmacht: geen aansprakelijkheid
Soms kan een leverancier zich beroepen op overmacht. Dat betekent dat de vertraging buiten zijn macht ligt, bijvoorbeeld door een natuurramp of plotselinge overheidsmaatregelen. In dat geval is de leverancier in principe niet aansprakelijk voor de schade. Let wel: leveringsproblemen door slecht voorraadbeheer of personeelsgebrek gelden meestal níet als overmacht.
Praktische tips voor ondernemers
- Maak duidelijke afspraken: leg leveringstermijnen en eventuele boeteclausules expliciet vast in het contract;
- Bepaal wanneer een termijn fataal is: zeker bij tijdkritische leveringen;
- Documenteer schade: houd kosten en omzetverlies goed bij, mocht er een claim volgen;
- Check algemene voorwaarden: leveranciers sluiten vaak aansprakelijkheid (gedeeltelijk) uit, dit is echter niet altijd rechtsgeldig.
Conclusie
Schade door vertraagde leveringen kan op de leverancier worden verhaald, maar alleen als deze in verzuim is en de schade voorzienbaar was. Het beoordelen van contracten, algemene voorwaarden en een antwoord op de vraag of er sprake is van overmacht kan echter complex zijn.
Heeft u te maken met schade door een vertraagde levering, of twijfelt u of u de leverancier aansprakelijk kunt stellen? Bent u als leverancier aansprakelijk gesteld of wilt u dit zoveel mogelijk zien te voorkomen? Dan kunt u vrijblijvend contact opnemen met Lamers Tielemans Advocaten. Stuur hiervoor een e-mail naar info@lamerstielemans.nl of bel met 040 – 21 80 515. Wij helpen u graag.