Wanneer u in een procedure verwikkeld raakt, is het prettig dat u een rechtsbijstandverzekering hebt afgesloten waar u een beroep op kan doen. Uw verzekeraar heeft juristen en vaak ook advocaten in dienst die u in een procedure kunnen bijstaan.
Het is echter goed mogelijk dat u een advocaat naar eigen keuze in wilt schakelen, bijvoorbeeld omdat u al ervaring heeft met deze advocaat, omdat u een advocaat zoekt met een bepaald expertise of u simpelweg een advocaat wilt die uit uw eigen omgeving komt.
Het recht op een voorkeursadvocaat is vastgelegd in (Europese) wetgeving. Sindsdien hebben rechtsbijstandsverzekeraars geprobeerd dit recht te beperken door voorwaarden te stellen aan het inschakelen van uw eigen gekozen advocaat. Dit doen zij door kostenmaxima in te stellen, maar ook door het zo beperkt mogelijk uitleggen van het begrip ‘procedure’. Slechts wanneer er sprake is van een procedure is er immers recht op een eigen advocaatkeuze.
De verzekeraars zijn al verschillende keren door de (Europese) rechter op hun vingers getikt. Zo mogen zij het begrip procedure niet beperken tot procedures voor de rechter maar vallen ook administratieve procedures onder het begrip, zoals bijvoorbeeld een ontslagprocedure voor het UWV. Ook mogen zij geen onderscheid maken in de voorbereidende en besluitfase van een dergelijke procedure om het recht op een eigen advocaat te beperken. Daarnaast heeft de rechter beslist dat niet enkel de beroepsfase maar ook de voorfase, die kan leiden tot een gerechtelijke procedure, onder de vrije advocaatkeuze valt. Ook voor het voeren van verweer tegen een aangevraagd ontslag bij het UWV kunt u aldus de door u zelf gekozen advocaat inschakelen.
Specifiek in het geval van ontslag, zal een werkgever echter vaak niet direct kiezen voor een procedure voor de kantonrechter dan wel het UWV. De werkgever zal vaak een vaststellingsovereenkomst aanbieden om het dienstverband met wederzijds goedvinden te beëindigen zonder dat er een procedure aan te pas komt. Pas wanneer deze vaststellingsovereenkomst niet wordt geaccepteerd, zal een werkgever mogelijk een gedwongen ontslag overwegen.
Rechtsbijstandsverzekeraars wijzen tot op heden het beroep op een advocaat naar uw eigen voorkeur in de onderhandelingsfase af omdat er op dat moment nog geen sprake is van een gerechtelijke dan wel administratieve procedure. De vraag is echter of dit is toegestaan.
De rechtbank Den Haag heeft op 15 augustus in ieder geval besloten dat dit niet is toegestaan wanneer er al een aanvraag is ingediend bij het UWV, ook niet wanneer dit slechts een incomplete aanvraag betreft of zelfs enkel een aanvraag met het verzoek tot uitstel om met de werknemer te onderhandelen. In deze gevallen is immers de administratieve procedure al aangevangen. In geval van een gerechtelijke procedure vangt de zaak aan met het betekenen van een dagvaarding. Vanaf dat moment zal een verzekeraar uw eigen advocaatkeuze niet meer mogen weigeren, ook niet wanneer enkel onderhandelingen worden gevoerd ter voorkoming/intrekking van de procedure.
De vraag die de rechter voor lag en onbeantwoord blijft, is of een recht op vrije advocaatkeuze überhaupt mag worden geweigerd voor het voeren van onderhandelingen waarbij een gerechtelijke of administratieve procedure kan worden voorkomen. Bijvoorbeeld op het moment dat een werkgever enkel dreigt een procedure te starten indien de door hem aangeboden vaststellingsovereenkomst wordt geweigerd door een werknemer, maar deze werkgever nog niet is overgaan tot het indienen van een aanvraag bij het UWV dan wel het dagvaarden van de werknemer.
De Europese rechter heeft al geoordeeld dat buitengerechtelijke bemiddeling tevens onder het begrip procedure kan vallen, dat bemiddeling wordt aangemoedigd door het Unierecht en dat het daarbij niet past rechtszoekenden die open staan voor bemiddeling dan juist in hun rechten te beperken. Het lijkt er dan ook op dat ook onderhandelingen vallen onder de vrije advocaatkeuze wanneer deze onderhandelingen een gerechtelijke of administratieve procedure kunnen voorkomen, denk bijvoorbeeld aan de onderhandelingen over een vaststellingsovereenkomst.
Wanneer u ons inschakelt als advocaat en u een rechtsbijstandverzekering heeft, zullen wij samen met u de mogelijkheden bekijken om de kosten onder de dekking van de verzekering te brengen. Neemt u vrijblijvend contact op via 404 218 0515 of info@lamerstielemans.nl. Wij helpen u graag verder.