Vanaf 1 maart 2025 is het voor rechtszoekenden mogelijk om in bepaalde gevallen gebruik te maken van de zogenoemde regelrechter – een nieuwe, laagdrempelige procedure bij de rechtbanken Den Haag, Overijssel, Rotterdam en Zeeland-West-Brabant. Deze procedure maakt het eenvoudiger om een geschil over een geldvordering aan de rechter voor te leggen, zonder dat daar juridische bijstand of uitgebreide schriftelijke stukken voor nodig zijn.
De regelrechter is onderdeel van een bredere ontwikkeling die zich afspeelt binnen de rechtspraak om de toegang tot het recht te verbeteren, met name voor mensen in een kwetsbare positie. Hierbij kunt u denken aan arbeidsmigranten, flexwerkers en zzp’ers.
Wie kan een procedure bij de regelrechter starten en op welke manier?
De procedure bij de regelrechter is bedoeld voor kantonzaken, met name vorderingen van werknemers op basis van een arbeidsovereenkomst en/of geldvorderingen tot € 5.000,- tussen natuurlijke personen. In tegenstelling tot de reguliere gang naar de kantonrechter, kan de procedure bij de regelrechter worden gestart met een eenvoudig (digitaal) formulier. Hiervoor is het dus niet nodig om een advocaat in te schakelen en behoeven er ook geen stukken te worden ingediend die eerst door de deurwaarder betekent dienen te worden. Dit zorgt ervoor dat de procedure laagdrempeliger en goedkoper is dan de route naar de reguliere rechter.
Wat deze procedure kenmerkt, is dat elke zaak standaard mondeling wordt behandeld bij de rechter. Tijdens die zitting kijkt de rechter samen met beide partijen of het mogelijk is om in goed overleg tot een oplossing te komen. Lukt dat niet, dan volgt direct of kort na de zitting een uitspraak door de rechter. De insteek van deze procedure is oplossingsgericht, snel en toegankelijk. Voor mensen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen, is het mogelijk gemaakt om kosteloos een tolk via de rechtbank aan te vragen. Deze tolk begeleidt hen gedurende de procedure.
Doel van een procedure bij de regelrechter
Als het gaat om arbeidsrechtelijke geschillen tussen werknemers en werkgevers kan de ongelijkheid groot zijn. De regelrechter biedt een uitkomst aan mensen die voorheen mogelijk afzagen van juridische stappen, doordat zij het bijvoorbeeld te ingewikkeld vonden om een procedure te starten of niet wisten waar te beginnen. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid en dat van Sociale Zaken ondersteunen het initiatief van een procedure bij de regelrechter om zo de rechtsbescherming binnen Nederland te vergroten.
De verwachting is dat deze laagdrempelige route jaarlijks in enkele honderden zaken uitkomst zal bieden. Het proces is minder formeel en daarmee minder intimiderend, wat ervoor zou moeten zorgen dat burgers sneller toegang zoeken tot de rechterlijke macht. Daarnaast is de regelrechter meer gehouden om zich actief op te stellen tijdens de procedure om op zoek te gaan naar een oplossing tussen beide partijen.
Tijdelijk experiment met potentieel blijvend karakter
De regelrechter is een experimentele procedure en maakt deel uit van de ‘Tijdelijke Experimentenwet rechtspleging’. Deze wet stelt de Rechtspraak in staat om innovatieve procedures uit te proberen en, indien de procedure succesvol blijkt te zijn, zo mogelijk landelijk in te voeren. Het experiment zal gedurende drie jaar worden uitgevoerd, waarbij er tussentijds geëvalueerd zal worden.
Afronding
Hoewel de regelrechter voorlopig een tijdelijke regeling is, biedt het nu al concrete kansen voor rechtzoekenden die anders minder snel naar de reguliere rechter zouden stappen. Of u nu werknemer, zzp’er of particulier bent: het is belangrijk om te weten waar u staat. Heeft u vragen over de procedure bij de regelrechter of andere soorten procedures? Neem dan contact op met Lamers Tielemans advocaten op info@lamerstielemans.nl of 040-2180515. Wij helpen u graag.