Nadat de kantonrechter te Amsterdam op 13 september 2021, zoals verwacht, oordeelde dat Uber-chauffeurs op basis van een arbeidsovereenkomst in dienst zijn bij Uber, oordeelde het gerechtshof te Amsterdam op 21 september 2021 dat schoonmakers in dienst zijn bij het digitale platform Helpling, zij het op basis van een uitzendovereenkomst.
Helpling is een online platform dat schoonmakers en huishoudens bij elkaar brengt, met het doel dat de schoonmakers voor de huishoudens huishoudelijke werkzaamheden gaan verrichten. Anders dan bij Uber-chauffeurs maken de schoonmakers en huishoudens zelf onderling afspraken over het tijdstip van de werkzaamheden, hoe de werkzaamheden worden uitgevoerd en de hoogte van vergoeding voor de verrichte werkzaamheden.
Arbeidsovereenkomst of uitzendovereenkomst?
Een uitzendovereenkomst is een bijzondere vorm van een arbeidsovereenkomst. Om te kunnen spreken van een arbeidsovereenkomst dient er sprake te zijn van arbeid, gezag en loon. Het hof oordeelt dat sprake is van arbeid, de schoonmaker verricht immers werkzaamheden voor het huishouden en doet dit financieel ook ten behoeve van Helpling. Helpling ontvangt immers een vergoeding van de huishoudens (voorheen van de schoonmakers, maar dat is niet toegestaan op grond van de WAADI). Tevens is sprake van loon. De huishoudens betalen immers een vergoeding aan de schoonmakers op een door Helpling voorgeschreven wijze. Helpling oefent hierdoor het formele gezag uit over de schoonmakers. Omdat onder meer het feitelijke gezag – de instructies voor en het toezicht op de werkzaamheden – door de huishoudens zelf wordt uitgevoerd, is geen sprake van een gewone arbeidsovereenkomst zoals bij de Uber-chauffeurs maar van een uitzendovereenkomst.
Arbeidsrechtelijke aanspraken
Voor de schoonmakers betekent dit dat zij worden aangemerkt als uitzendkrachten en daarmee onder meer recht hebben op doorbetaling van loon tijdens ziekte en bij ontslag aanspraak kunnen maken op een transitievergoeding. Voor het platform betekent dit onder meer dat zij werknemerspremies en loonbelasting dienen af te dragen. Anders dan bij de Uber-chauffeurs is de branche-cao niet van toepassing op de schoonmakers omdat Helpling niet wordt gezien als een schoonmaakbedrijf maar als uitzendorganisatie.
Eerder dit jaar oordeelde het gerechtshof te Amsterdam dat ook Deliveroo maaltijdbezorgers niet werkzaam zijn als ZZP’er maar op basis van een arbeidsovereenkomst. Deze uitspraken laten een nieuwe trend in het arbeidsrecht zien, het begrip gezag wordt immers moderner ingekleurd. Zelfs wanneer het gezag feitelijk niet wordt uitgeoefend door het platform (een algoritme in het geval van Deliveroo en Uber), kan alsnog sprake zijn van een arbeidsovereenkomst, zij het de bijzondere uitzendovereenkomst.
Platformwerkers zullen aldus steeds vaker onder de bescherming van het arbeidsrecht vallen. Platvormbedrijven – bedrijven die online diensten aanbieden en voor het uitvoeren van deze diensten gebruik maken van ZZP’ers – zullen hun bedrijfsinrichting hierop moeten aanpassen.
Heeft u als ZZP’er, opdrachtgever van ZZP’ers of inlener van ZZP’ers vragen over de kwalificatie van uw contractuele relatie? Stuur een e-mail naar info@lamerstielemans.nl of bel 040-21 80 515.